Lại sắp tết rồi nhỉ? Ngày bé cứ qua tết Tây là đã thấy nao nao rồi. Mình chăm chỉ làm việc và học hành hơn để đến tết bà già mua cho áo mới hoặc tệ lắm cũng đôi bánh mì cháy cứng đơ thay cho quả tiền phong hàn lỗ chỗ đen xì. Nhưng thích nhất là được ông già cho tiền mua thuốc pháo về cuốn để đến tết đì đùng. Năm ý bà già mua áo mới và dép bánh mì cháy từ hăm ba âm, ông già cho đốt hai bánh pháo chiều hôm đó luôn khi ra sông thả cá chép về trời. Đích thị một cái tết nhớ đời rồi, áo – dép mới nhá, pháo còn đến bảy bánh đủ đốt từ chiều tất niên đến mùng bốn mừng thọ bà nội, chưa kể một bánh kết nguyên pháo đùng mình giấu tiệt trên bồ thóc để sáng mồng một ra thi pháo ngoài sân kho với lũ bạn đồng niên.
Chiều hăm sáu âm bà nội từ nhà bác gái cả dưới bể về nhà để lo tết nhất, tin được bắn đi qua đường dán tem hồi giữa chạp. Bà không biết chữ mà nhờ chị lớn nhà bác cả gái viết giùm và cũng chính chị là người chở bà về. Mình vui cực, hát hò nhảy chân sáo suốt ngày. Tinh mơ đã đi rửa lá dong, sáng bảnh đem phơi lạt, trưa quýet vườn nhặt lá, chiều vẽ hình nộm cung tên đầy sân với ông già, tối lọ mọ dồn củi xếp đống hong nơi xó bếp để tết đun cho đượm. Bà già khen tợn lắm, chửi lũ em như hủi chỉ biết rồng rắn dong chơi mới ngủ kềnh.
Chiều hăm sáu, trời u tịch, mưa phùn lất phất, gió bấc đầu đê thổi xéo nhà rú lên từng chập nhưng không vì thế mà mất đi sự nồng đượm ngày xuân cận tết. Bà già tất tả soạn cơm để đón bà, ông già ngồi ềnh trên phản hì hục thay cái ống bầu của cây độc huyền để mồng bốn tấu ca bản Hành cung mừng thọ mẹ. Mấy anh em chả biết làm gì, giở bộ tam cúc cũ rich thiếu quân kêu tượng sĩ ầm ầm đón bà và chờ cơm.
Mọi nhẽ xong mà chửa thấy bà về. Tiếng chó cắn ran đầu ngõ, tiếng chân liền bà chạy lẹt phẹt, nặng nề như có chửa, tiếng bà chị nhà bác cả gái thất thanh từ đầu ngõ ối cậu ơi bà rơi xuống sông chết đuối rồi. Ông bà già lao vút đi, mình chả nghĩ được gì, đầu vẩn vơ thế là đi toi mấy bánh pháo, bà chết đì đùng đếch gì.
Bà được vớt về để ở nhà trên, mình chả dám lên xem vì sợ. Nghe ông già kể mò mãi mới được vì xác chui vào đáy bè của người mạn trên xuôi về bán củi tết mới lá dong. Vớt lên bà chả dắm được mắt, ông già phải xoa tay vào rượu nhúng gừng thì mới xuôi. Bà chị nhà bác cả gái thì rống đứng rống ngồi rồi lại xụi lơ một đống như cải bắp, mồm cứ lảm nhảm bà ơi cháu giết bà rồi. Chả là chị chở bà đến cầu đầu làng rồi, bà bảo cho bà xuống, chị bảo cứ ngồi yên, bà lại bảo về gần đến nhà rồi đi bộ cho nó giảo cẳng, ngồi xe đạp lâu đau hết đít. Xe máy của ai đó qua cầu ở phía bên kia, lia đèn pha vào bà, mắt kém lại bị loá, bà bước chân xuống cầu, thế là đi.
Ngày tết lại hoá thành đám ma, buồn não. Chiều ba mươi ông già đem cây độc huyền ra đập rồi khóc tu tu, rằng mải sửa đàn mà quên đón mẹ để ra nông nỗi. Bà già hết chép miệng lại thở dài, mồm lúc nào cũng cơ khổ, cơ khổ. Mình đem mẹt pháo hong trên gác bếp ra đùm vào giấy báo định đem ra phố cho mấy đứa bạn học thì ông già quát không cho đi. Mình bảo đem pháo đi cho tý về. Ông bảo không phải cho, để đốt, đốt hết chiều nay để cho bà vui. Mình bé, chả hiểu gì, đốt luôn. Chiều tất niên đó, nhà mình đốt pháo sớm, nổ đanh và kéo dài nhất làng.
Đêm trừ tịch giao mùa ngổn ngang nỗi miền cũ mới, buồn vui. Pháo thiên hạ lắng không còn rộn rã, thi thoảng mới nghe tiếng đì đùng. Cả nhà chả ai ngủ, bà già bảo giá còn pháo đốt thì vui nhỉ. Mình sực nhớ nhảy bổ vào bồ thóc bới lúa tìm bánh pháo đùng, vẫn nguyên. Tự tay ông già treo trên dây thép phơi quần áo đầu hè châm lửa đốt, tiếng đùng đoàng toé lửa từng chập, xác pháo tứ tung, khói mịt mùng. Nhà mình lại đốt pháo muộn nhất làng.
Sáng mùng một, ổ chó con nằm ổ rơm góc hè chết mất một con, nhẽ vì pháo văng vào xì đùng cho phát. Bà già chửi mình như xé vải vì tội làm pháo to, xong lại cằn nhằn ông già đốt chả treo cây lại treo dây làm chó chết.
Năm đó tết năm con chó.